Διοικητικού Εφετείου Αθηνών
Αριθ. απόφασης: 2585/2001
Πρόεδρος: Π. Λευκαδίτης, Πρόεδρος Εφετών Δ.Δ.
Εισηγητής: Ι. Σταματόπουλος, Εφέτης Δ.Δ.
Δικηγόρος: Χρ. Σαπουντζόγλου

Φορολογία εισοδήματος (`Αρθρο 33 του Ν. 2238/1994)

Αντικειμενικός προσδιορισμός εισοδήματος. Ανατροπή τεκμηρίου. Αδράνεια επιχείρησης: Εκτός από τους λόγους που αναφέρονται στην ανατροπή του τεκμηρίου του άρθρου 33 του Ν. 2238/1994, με την απόδειξη συνδρομής γεγονότων ανώτερης βίας, ασθένειας κλπ., εξαιτίας των οποίων επιχείρηση πραγματοποίησε ετήσιο εισόδημα κατώτερο από το προσδιοριζόμενο με βάση το τεκμήριο του άρθρου 1 του Ν. 2214/94, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η αδράνεια της επιχείρησης που αποδεικνύεται προσηκόντως και συντρέχει για εύλογο χρονικό διάστημα πριν από το κρίσιμο οικονομικό έτος.

...................................................................................

Επειδή, στο άρθρο 33 του Ν. 2238/1994 "Κύρωση του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος" (ΦΕΚ Α? 151) ( άρθρο 1 Ν. 2214/1994) ορίζεται: "1. Ως ελάχιστο ποσό καθαρού εισοδήματος από την άσκηση ατομικής εμπορικής επιχείρησης, η οποία δεν τηρεί βιβλία ή τηρεί βιβλία πρώτης ή δεύτερης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων θεωρείται εκείνο που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του αθροίσματος επί μισθωτικής αξίας της επαγγελματικής εγκατάστασης της επιχείρησης και της εμπορικής αμοιβής με τους συντελεστές εμπορικότητας και απόδοσης. 2. Για την εφαρμογή των διατάξεων αυτού του άρθρου νοούνται ως : α) Μισθωτική αξία..., β) Εμπορική αμοιβή..., γ) Συντελεστής εμπορικότητας..., δ) Συντελεστής απόδοσης... 16. Οι διατάξεις αυτού του άρθρου δεν εφαρμόζονται για: α)... β)... γ),.. δ)... 17. Αν το δηλούμενο ποσό εισοδήματος από την άσκηση ατομικής επιχείρησης, η οποία δεν τηρεί βιβλία ή τηρεί βιβλία πρώτης ή δεύτερης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, είναι μικρότερο από το ελάχιστο ποσό καθαρού εισοδήματος, όπως αυτό προσδιορίζεται με βάση τις διατάξεις αυτού του άρθρου, η διαφορά προσαυξάνει το εισόδημα που δηλώνεται, ως προερχόμενο από την επιχείρηση αυτή και ο φόρος υπολογίζεται στο συνολικό εισόδημα που προκύπτει με αυτόν τον τρόπο... 19. Οι διατάξεις αυτού του άρθρου εφαρμόζονται αναλόγως και για τους υπόχρεους που αναφέρονται στην παρ. 4 του άρθρου 2 αυτού του νόμου (ομόρρυθμες εταιρίες κ.λ.π.) οι οποίοι δεν τηρούν βιβλία ή τηρούν βιβλία πρώτης ή δεύτερης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων". Εξάλλου, στην παρ. 4 του άρθρου 3 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι:

"4. Το προσδιοριζόμενο εισόδημα, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του παρόντος, μπορεί να αμφισβητηθεί από το φορολογούμενο ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου αν από τα στοιχεία που προσκομίζει ο φορολογούμενος αποδεικνύεται από γεγονότα ανωτέρας βίας ή από λόγους που αναφέρονται στην προσωπική του κατάσταση, όπως η εκπλήρωση της στρατιωτικής θητείας του, η νοσηλεία του σε νοσοκομειακή κλινική, καθώς και η φυλάκιση, το πραγματικό καθαρό εισόδημα είναι κατώτερο, από αυτό που προσδιορίζεται με βάση τις διατάξεις αυτού του άρθρου. Δεν συνιστούν και δεν αποδεικνύουν τέτοιους λόγους μόνες οι εγγραφές στα τηρούμενα βιβλία του φορολογούμενου. Η επίκληση των λόγων αυτών, καθώς και η προσαγωγή των σχετικών αποδεικτικών στοιχείων γίνονται με την προσφυγή...".

Επειδή, από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι εκτός από τους λόγους που αναφέρονται στην ανατροπή του τεκμηρίου αυτού με την απόδειξη συνδρομής γεγονότων ανώτερης βίας ή λόγων αναφερόμενων στην προσωπική κατάσταση (ασθένεια, στράτευση κ.λ.π.) του φορολογούμενου, εξαιτίας των οποίων πραγματοποίησε ετήσιο εισόδημα κατώτερο από το προσδιοριζόμενο με βάση το τεκμήριο, που οδήγησαν την φορολογούμενη νομική προσωπικότητα στην πραγματοποίηση ετήσιου εισοδήματος κατώτερου από το προσδιοριζόμενο με βάση τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν. 2214/1994, πρέπει να ληφθεί και η αδράνειά της, η οποία προσηκόντως αποδεικνυόμενη και συντρέχουσα για εύλογο χρονικό διάστημα πριν από το κρίσιμο οικονομικό έτος.

Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Η Ο.Ε. "Αφοί Γαβρ..." υπέβαλε στην εκκαλούσα Δ.Ο.Υ. την 883/31-3-1995 δήλωση φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 1985, στην οποία περιέλαβε με επιφύλαξη για το παραπάνω οικονομικό έτος συνολικά φορολογητέα καθαρά κέρδη δραχμών 4.529.436, τα οποία αντιστοιχούσαν στο ελάχιστα τεκμαρτό προσδιοριζόμενο εισόδημα από εμπορική επιχείρηση, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 Ν. 2214/1994. Με βάση τα δεδομένα της δήλωσης, η φορολογική αρχή, αφού με την 5940/1995 αρνητική πράξη απέρριψε την επιφύλαξη, υπολόγισε τον προς βεβαίωση φόρο εισοδήματος για το νυν οικονομικό έτος, σε 1.413.760 δρχ. Στη συνέχεια οι εφεσίβλητοι, ως ομόρρυθμοι εταίροι της πιο πάνω εταιρίας, που λύθηκε χωρίς τη μεσολάβηση σταδίου εκκαθαρίσεως, ζήτησαν την ακύρωση της πιο πάνω αρνητικής απάντησης και τη μη εφαρμογή στην περίπτωσή τους των προαναφερομένων διατάξεων ισχυριζόμενοι ότι οι διατάξεις του άρθρου 1 Ν. 2214/1994 αντίκεινται στις διατάξεις των άρθρων 2, 4 (παρ. 5), 78 και παρ. 1 του Συντάγματος. Επίσης, ισχυρίσθηκαν ότι η παραπάνω εταιρία δεν πραγματοποίησε έσοδα κατά την ένδικη χρήση, γιατί δεν άσκησε καθόλου την επιχειρηματική της δραστηριότητα (εμπόριο-επισκευές οικιακών συσκευών) με έδρα κατάστημα στην οδό Σολωμού 76 - Αθήνα, καθώς βρισκόταν σε αδράνεια από το 1992. Η προΰπαρξη αδράνειας της πιο πάνω Ο.Ε. δηλώθηκε με το έντυπο Ε3 της δηλώσεως φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 1995, οι δε εκκαλούντες προσκόμισαν και επικαλέσθηκαν για την απόδειξη του ισχυρισμού τους αυτού: α) Το από 31-12-1994 (αρ. καταχώρισης στα βιβλία εταιριών του Πρωτοδικείου Αθηνών 4375/15-3-1995) διαλυτικό της Ο.Ε. "Αφοί Γαβρ....", όπου ως αιτία της διαλύσεώς της αναφέρεται η μη λειτουργία της από διετίας και πλέον, β) Μηδενικές προσωρινές εκκαθαριστικές δηλώσεις Φ.Π.Α. έτους 1992, 1993 και 1994, γ) Όλους τους λογαριασμούς τηλεπικοινωνιακών τελών των ετών 1992, 1993 και 1994, οι οποίοι για την επαγγελματική εγκατάσταση της εταιρίας στην οδό Σολωμού αρ. 76, εμφανίζονται με μηδενική πραγματοποίηση τηλεφωνικών συνδιαλέξεων και δ) Όλους τους λογαριασμούς Δ.Ε.Η., για την επαγγελματική εγκατάσταση της παραπάνω εταιρίας στην οδό Σολωμού αρ. 76, ετών 1992, 1993 και 1994 οι οποίες εμφανίζουν μηδενική κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος. Μετά από αυτά, το Διοικητικό Πρωτοδικείο της Αθήνας, με την εκκαλούμενη απόφασή του, έκρινε ότι η φορολογική αρχή παρά το νόμο απέρριψε την υποβληθείσα επιφύλαξη, με την οποία οι εκκαλούντες επικαλέσθηκαν ως λόγο μη εφαρμογής στην περίπτωσή τους των διατάξεων του άρθρου 1 Ν. 2214/ 1994, μεταξύ των άλλων και το γεγονός ότι βρισκόταν σε αδράνεια. Τώρα, με την κρινόμενη έφεσή του ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. Ι.Α? Αθηνών αμφισβητεί την κρίση αυτή και την θεωρεί εσφαλμένη.

Επειδή, εν όψει των ανωτέρω παρατιθεμένων πραγματικών περιστατικών και ειδικότερα τα στοιχεία που προσκομίσθηκαν από τη λυθείσα εφεσίβλητο εταιρία, όπως των λογαριασμών τηλεπικοινωνιακών τελών των ετών 1992,1993 και 1994, τις μηδενικές προσωρινές και εκκαθαριστικές δηλώσεις φόρου προστιθέμενης αξίας ετών 1992, 1993 και 1994, των λογαριασμών Δ.Ε.Η., και από 31-12-1994 διαλυτικό της, το Δικαστήριο κρίνει ότι πράγματι η ως άνω εταιρία βρισκόταν σε αδράνεια, ήδη από 1/1/1993, δηλαδή για χρονικό διάστημα ενός έτους από την κρινόμενη χρήση, για χρονικό διάστημα δηλαδή, που κρίνεται εύλογο και δικαιολογεί τη μη πραγματοποίηση καθαρού εισοδήματος κατά το έτος 1994 από την άσκηση εμπορικής επιχειρήσεως και συνεπώς παρά το νόμο, η Φορολογική Αρχή, απέρριψε την πιο πάνω δήλωση με επιφύλαξη, με την οποία επικαλέσθηκε ως λόγο μη εφαρμογής στην περίπτωσή της των πιο πάνω διατάξεων του αρθ. 1 Ν. 2214/1994, την αδράνειά της. Με το να δεχθεί τα ίδια η εκκαλούμενη απόφαση ορθά και νόμιμα έκρινε τα δε αντίθετα υποστηριζόμενα με την κρινόμενη έφεση πρέπει ν? απορριφθούν ως αβάσιμα όπως και η έφεση στο σύνολό της.