Απόφ. Αρείου Πάγου 1215/2006 (01/01/2006)

Η απομάκρυνση μισθωτού από τη θέση προϊσταμένου τμήματος χωρίς ανάθεση άλλων καθηκόντων θεωρείται ως καταχρηστική άσκηση διευθυντικού δικαιώματος με τη συνδρομή οποιωνδήποτε περιστάσεων, που καθιστούν τη μεταβολή αντίθετη προς την καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή τον κοινωνικό ή οικονομικό σκοπό του δικαιώματος.

Η απομάκρυνση μισθωτού από τη θέση προϊσταμένου τμήματος χωρίς ανάθεση άλλων καθηκόντων θεωρείται ως καταχρηστική άσκηση διευθυντικού δικαιώματος με τη συνδρομή οποιωνδήποτε περιστάσεων, που καθιστούν τη μεταβολή αντίθετη προς την καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή τον κοινωνικό ή οικονομικό σκοπό του δικαιώματος.

Α.Π. 1215/2006 (Τμ. Β1 Πολ)
Προέδρευων: Θ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, Αντιπρόεδρος
Εισηγητής: ΙΩΑΝ. ΔΑΒΙΛΛΑΣ, Αρεοπαγίτης

ΕΠΕΙΔΗ ο εργοδότης, ασκώντας το διευθυντικό του δικαίωμα, κατά τα άρθρα 648 και 652 Α.Κ., έχει την εξουσία να προσδιορίσει το περιεχόμενο της υποχρεώσεως του μισθωτού για παροχή εργασίας, καθορίζοντας τους όρους της παροχής της, τον τόπο, το χρόνο και τον τρόπο, εφόσον οι όροι αυτοί δεν έχουν προσδιοριστεί από κανόνα δικαίου ή από την εργασιακή σύμβαση.

Έχει δηλαδή, ο εργοδότης, ως διευθυντής της εκμεταλλεύσεως, την εξουσία να οργανώνει και να διευθύνει την επιχείρηση του με βάση τα κρινόμενα από αυτόν ως πλέον αποτελεσματικά γι΄ αυτήν κριτήρια, άρα και να αναθέτει σε κάποιον υπάλληλο καθήκοντα προϊσταμένου τμήματος ή καταστήματος της επιχειρήσεως του κατά παράλειψη άλλου μισθωτού ή να απομακρύνει από τη θέση προϊσταμένου κάποιον υπάλληλο και να τοποθετεί σ΄ αυτή άλλον υπάλληλο.

Το υπό το άνω περιεχόμενο, όμως, δικαίωμα του εργοδότη δεν επιτρέπεται, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 281 του Α.Κ., να ασκείται καταχρηστικώς.

Αλλά, προκειμένου περί τοποθετήσεως συγκεκριμένου εργαζομένου ως προϊσταμένου τμήματος ή καταστήματος της επιχειρήσεως κατά παράλειψη άλλου, η άσκηση του σχετικού δικαιώματος του εργοδότη δεν είναι χωρίς άλλο καταχρηστική αν ο παραληφθείς μισθωτός υπερέχει, ακόμη και καταφανώς, σε τυπικά και ουσιαστικά προσόντα έναντι του τοποθετηθέντος.

Και τούτο διότι δεν πρόκειται για απλή βαθμολογική ή μισθολογική προαγωγή, που εντάσσεται στα εκ της εργασίας δικαιώματα του μισθωτού, τα οποία ευλόγως συνδέονται με τις αντικειμενικές εκτιμώμενες ικανότητες αυτού, αλλά για επιλογή του έχοντος την εκμετάλλευση εργοδότη, που αφορά αποφασιστικώς την οργάνωση και διεύθυνση της επιχειρήσεως.

Για να είναι καταχρηστική στην περίπτωση αυτή η άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος του εργοδότη απαιτείται η συνδρομή και άλλων πραγματικών περιστατικών, τα οποία σε συνδυασμό με την καταφανή υπεροχή του παραλειφθέντος να θεμελιώνουν προφανή υπέρβαση από μέρους του εργοδότη των ορίων, που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος (ΟΧ.Α.Π. 25/2003).

Προκειμένου, όμως, περί απομακρύνσεως συγκεκριμένου μισθωτού από τη θέση προϊσταμένου τμήματος της επιχειρήσεως, που κατέχει, χωρίς την ανάθεση σ΄ αυτόν άλλων καθηκόντων, και τοποθετήσεως στη θέση αυτή άλλου μισθωτού, για να είναι καταχρηστική η άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος του εργοδότη κατά την έννοια της άνω διατάξεως του άρθρου 281 του ΑΚ, αρκεί η συνδρομή οποιωνδήποτε περιστάσεων που καθιστούν την μεταβολή αυτή προφανώς αντίθετη προς την καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή τον κοινωνικό ή οικονομικό σκοπό του δικαιώματος.

Στην περίπτωση δε αυτή η άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος αποτελεί και μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων της συμβάσεως του μισθωτού ( άρθρο 7, Ν. 2112/1920), που παρέχει σε αυτόν το δικαίωμα να ζητήσει την δια της επαναφοράς του στη θέση αυτή άρση της παρανομίας και, εφόσον με την μετακίνηση αυτή προσβάλλεται η προσωπικότητα του ως προς την επαγγελματική του αξία και εκτίθεται στους συναδέλφους του και γενικά στο κοινωνικό του περιβάλλον, χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη, που υπέστη από τον υποβιβασμό του κατά τα άρθρα 57,59, 914 και 932 του Α. Κ.

Περαιτέρω...

ΣΗΜ: Η Α.Π. 25/2003 Ολομ. έχει δημοσιευθεί στο τεύχος της 1.5.2004 (σ. 282) του "Δελτίου" με τον τίτλο "Η τοποθέτηση από τον εργοδότη συγκεκριμένου εργαζομένου ως προϊσταμένου καταστήματος επιχειρήσεως κατά παράλειψη άλλου μισθωτού, ο οποίος υπερέχει, έστω και καταφανώς, δεν συνιστά καταχρηστική άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος".