ΘΕΜΑ:

ΣΧΕΤ: Η από 25.6.2003 αίτησή σας.

Απαντώντας στη σχετική αίτησή σας, αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Α.1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν. 2238/1994, η πραγματική αξία πώλησης μετοχών ή παραστατικών τίτλων μετοχών μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών ή αλλοδαπό χρηματιστήριο ή σε άλλο διεθνώς αναγνωρισμένο χρηματιστηριακό θεσμό, που μεταβιβάζονται από ιδιώτες ή από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ημεδαπά ή αλλοδαπά, φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή πέντε τοις εκατό (5%).

Περαιτέρω, με τις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της υποπερ. Ββ της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 13 του Ν. 2238/1994 ορίζεται, ότι με μεταβίβαση εταιρικών μερίδων ή μερίδων εξομοιώνεται και η μη συμμετοχή εταίρου στην αύξηση του κεφαλαίου προσωπικής εταιρείας ή εταιρείας περιορισμένης ευθύνης.

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η μη συμμετοχή εταίρου στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ημεδαπής Α.Ε. δεν αντιμετωπίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 13 του Ν. 2238/1994, σε αντίθεση με την μη συμμετοχή εταίρων ΕΠΕ στην αύξηση του εταιρικού της κεφαλαίου που αντιμετωπίζεται ρητά ως έμμεση μεταβίβαση και βέβαια οφείλεται φόρος υπεραξίας 20%.

Με το 1094302/11151/Β0012/30.10.2000 έγγραφό μας έχει γίνει δεκτό, ότι η παραίτηση των παλαιών μετόχων από το δικαίωμα προτίμησης κατά την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου ανώνυμης εταιρείας, χωρίς την ύπαρξη κάποιου ανταλλάγματος, δεν αποτελεί μεταβίβαση δικαιώματος και δεν οφείλεται φόρος 5%. Επίσης, με το ίδιο έγγραφο μας έχει γίνει δεκτό ότι αν ο αριθμός των μετοχών είναι μικρός και αν το αντικείμενο της εταιρείας είναι τέτοιο (π.χ. ξενοδοχείο) που συνεπάγεται τη μεταβίβαση ουσιαστικά μέρους του ακίνητου σε συγγενικά πρόσωπα να ερευνάται η περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων περί φορολογίας δωρεών.

Από τα στοιχεία της αίτησή σας προκύπτει, ότι ανώνυμη εταιρεία αποφασίζει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με εισφορά από τους παλαιούς μετόχους και ταυτόχρονη είσοδο νέου μετόχου, με αποτέλεσμα τη μείωση του ποσοστού συμμετοχής των παλαιών μετοχών από 100% σε 50% στο μετοχικό κεφάλαιο της ανώνυμης εταιρείας.

Κατόπιν όλων όσων αναφέρθηκαν πιο πάνω προκύπτει, ότι στην υπόψη περίπτωση δεν οφείλεταί φόρος πέντε τοις εκατό (5%), καθόσον η περίπτωση αυτή δεν αντιμετωπίζεταί από το νόμο ως έμμεση μεταβίβαση αλλά κα γιατί και στην ακραία ακόμη περίπτωση της παραίτησης των παλαιών μετόχων από τη συμμετοχή τους στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 2238/1994. Τα ανωτέρω ισχύουν με την επιφύλαξη των όσων αναφέρονται στην παράγραφο 4 του παρόντος.

Β.1. Κατά τις ισχύουσες στη φορολογία δωρεών διατάξεις ( άρθρα 1, 34, 35, και 38 του Ν. 2961/2001) σε κάθε μεταβίβαση περιουσίας ενσώματης ή ασώματης αιτία δωρεάς επιβάλλεται φόρος, για την καταβολή του οποίου υπόχρεος είναι ο δικαιούχος της κτήσης δωρεοδόχος.

Περαιτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 34 του ίδιου νόμου προσδιορίζεται η έννοια της αιτία δωρεάς κτώμενης περιουσίας και διακρίνεται :

α) σε κτήση από δωρεά που καταρτίζεται κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα (άρθρο 496) και

β) σε κτήση από δωρεά συνεπεία παροχής, παραχώρησης ή μεταβίβασης οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου χωρίς αντάλλαγμα, έστω και αν γι΄ αυτή δεν συντάχθηκε έγγραφο (άτυπη δωρεά).

Έχει νομολογηθεί (ΣτΕ) πως η κατά τα άνω παροχή συνιστά δωρεά, εφόσον γίνεται οικειοθελώς, και όχι σε εκπλήρωση νόμιμης υποχρέωσης, με αποτέλεσμα την αύξηση της περιουσίας του λήπτη της παροχής και αντίστοιχη μείωση της περιουσίας του δικαιοπάροχου, και άσχετα από την ειδικότερη πρόθεση αυτού που παρέχει το περιουσιακό στοιχείο (δωρητή) ή του λόγου για το οποίο παρέχεται τούτο.

Από όσα πιο πάνω αναφέρθηκαν προκύπτει ότι, εφόσον η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου γίνει με εισφορά από τους παλαιούς μετόχους και μόνο, για το ποσοστό μετοχών που θα λάβει νεοεισερχόμενος μέτοχος και μόνο, για το ποσοστό μετόχων που θα λάβει νεοεισερχόμενος μέτοχος, εφόσον δεν θα καταβληθεί ισόποσο με το λαμβανόμενο ποσοστό μετόχων τίμημα, θα θεωρηθεί ότι αυτό ( το ποσοστό ) είναι δωρεά από τους παλιούς μετόχους προς το νέο και θα επιβληθεί ο οικείος φόρος, ο οποίος θα είναι συνάρτηση του ύψους και της συγγενικής σχέσης του δωρητή προς το δωρεοδόχο.