ΘΕΜΑ:

Σχετ. Εγκ.: 7/93, 74/96, 16/97.

Κοινοποιούμε, για ενημέρωση και εφαρμογή το άρθρ. 18 του Ν. 2972/01 που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 291/τΑ727.12.01 και την υπ΄ αριθμ. Φ21/405/28J.02 απόφαση Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 418/τ.Β75.4.2002, με την οποία τροποποιήθηκε το άρθρο 38 του Κ.Α. ΙΚΑ, που αναφέρεται,

• στον τρόπο υπολογισμού των κατ΄ ελάχιστα υποχρεωτικά καταβλητέων ασφαλιστικών εισφορών των ιδιωτικών οικοδομοτεχνικών έργων και στον έλεγχο,

• στον τρόπο υπολογισμού των καταβλητέων εισφορών έργων για τα οποία έχει εφαρμογή η διάταξη του άρθρου 8, παρ. 5, εδ. Ε΄ του Α.Ν. 1846/51 (Δημόσια έργα με ανάθεση ή εργολαβία).

1. ΓΕΝΙΚΑ

1.1. Όπως είναι γνωστό, με την υπ΄ αριθμ. Φ21/478/18.3.97 απόφαση Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, που σας κοινοποιήθηκε με την υπ΄ αριθμ. 16/97 εγκύκλιο, αντικαταστάθηκε η παρ. 1 του άρθρου 38 του ΚΑ. ΙΚΑ και προστέθηκε σ΄ αυτήν πίνακας 2 με τον οποίο καθορίζονται συντελεστές υπολογισμού ημερών εργασίας κτιρίων των οποίων η φέρουσα κατασκευή κατασκευάζεται από μόνιμο προσωπικό επιχειρήσεων (προκατασκευασμένα - λυόμενα), προστέθηκε στον πίνακα 1 ειδική κατηγορία κτιρίων και αντίστοιχος συντελεστής, στα οποία αθροιστικά οι όψεις σε κοινόχρηστους χώρους, τα δάπεδα και τα εσωτερικά χωρίσματα των χώρων εργασίας διαμορφώνονται από μόνιμο προσωπικό επιχειρήσεων, προβλέφθηκε μείωση των κατ΄ ελάχιστα απαιτουμένων ημερών εργασίας: α) για ισόγειες κατοικίες χωρίς φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα, β) για κτίρια εφαπτόμενα σε ήδη υπάρχοντα κτίρια και τέλος συμπληρώθηκε ο πίνακας 3 με νέα είδη εργασιών, με στόχο την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετώπιζε η υπηρεσία μας, την άρση των αδικιών και την απλούστευση των διαδικασιών,

1.2. Παρά τις παραπάνω τροποποιήσεις και συμπληρώσεις, από τη μέχρι σήμερα εφαρμογή, διαπιστώθηκε ότι,

• φάσεις ή μέρος φάσεων εργασιών, για τις οποίες υπολογίσθηκε δαπάνη εργατοτεχνιτών οικοδόμων, αποδεδειγμένα εκτελούνται από μόνιμο εξειδικευμένο προσωπικό επιχειρήσεων (π.χ. βιομηχανικά δάπεδα, ξύλινες αυτοφερόμενες στέγες, τοιχοποιία με γυψοσανίδες κλπ.),

• δεν προβλέπεται τρόπος ελέγχου των καταβλητέων εισφορών έργων του πίνακα 2 και εργασιών του πίνακα 3,

• δεν προβλέπεται τρόπος υπολογισμού εργατικής δαπάνης για τα ιδιωτικά τεχνικά έργα,

• τα ποσοστά υπολογισμού εργατικής δαπάνης των Δημοσίων Έργων που καθορίσθηκαν με την Φ21/2930/10.11.92 Απόφαση Υφυπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων δεν ανταποκρίνονται σε πολλές περιπτώσεις στα σημερινά δεδομένα, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας και- της χρήσης μηχανικών μέσων.

Επιπλέον μεγάλος αριθμός εργασιών δεν αναφέρονται στους πίνακες , με αποτέλεσμα να αναζητούνται παρεμφερείς εργασίες για τον καθορισμό του ποσοστού εργατικής δαπάνης.

Για την επίλυση των παραπάνω προβλημάτων η υπηρεσία μας, λαμβάνοντας υπόψη απόψεις μονάδων μας και το πόρισμα Έκτακτης Ειδικής Επιτροπής, που συστήθηκε με την αριθμ. πρωτ. 024/5/26.1.01 Απόφαση Διοικητή εισηγήθηκε την προσθήκη του άρθρ. 18 στο Ν. 2972/2001 και την τροποποίηση του άρθρου 38 του ΚΑ ΙΚΑ.

Με την παρούσα τροποποιούνται και συμπληρώνονται οι οδηγίες των εγκυκλίων 7/93 και 16/97 και από 5/4/2002 (ημερομηνία δημοσίευσης της κοινοποιούμενης Υπουργικής Απόφασης) ισχύουν και οι οδηγίες που ακολουθούν.

2. ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΡΓΑ

2.1. Τροποποιήσεις:

Με την κοινοποιούμενη διάταξη

α) ορίζεται ρητά ότι, ο έλεγχος των καταβλητέων εισφορών για έργα του πίνακα 2, διενεργείται ανακεφαλαιωτικά μετά την πλήρη αποπεράτωση του έργου,

β)ορίζεται ρητά ότι, ο έλεγχος των καταβλητέων εισφορών για εργασίες του πίνακα 3 διενεργείται ανακεφαλαιωτικά μετά την πλήρη αποπεράτωση όλων των εργασιών,

γ) προβλέπεται, ειδικά για εργασίες κατασκευής ξύλινων πατωμάτων, βιομηχανικών δαπέδων, εργασιών τοιχοποιίας με γυψοσανίδες, εργασιών κατασκευής μεταλλικών στεγών και ξύλινων αυτοφερόμενων στεγών, μείωση των, με βάση τους συντελεστές του πίνακα 1 ή 3, απαιτουμένων ημερών εργασίας,

δ) προβλέπεται τρόπος υπολογισμού εργατικής δαπάνης για τα ιδιωτικά τεχνικά έργα καθώς και ο έλεγχος των καταβλητέων εισφορών.

2.2. Έλεγχος εισφορών έργων του πίνακα 2 και εργασιών του πίνακα 3.

Με την εγκ. 16/97 είχαν δοθεί οδηγίες για τον έλεγχο των ασφαλιστικών εισφορών έργων του πίνακα 2 και εργασιών του πίνακα 3, χωρίς να προβλέπεται ρητά από τη σχετική διάταξη του άρθρου 38.

Από την κοινοποιούμενη διάταξη προβλέπεται ρητά ότι ο έλεγχος των ασφαλιστικών εισφορών διενεργείται ανακεφαλαιωτικά.

α) για έργα του πίνακα 2 μετά την πλήρη αποπεράτωση του έργου και

β) για εργασίες του πίνακα 3 μετά την πλήρη αποπεράτωση όλων των εργασιών.

Με τη ρύθμιση αυτή (έλεγχο εργασιών του πίνακα 3 μετά την πλήρη αποπεράτωση των εργασιών) θεωρούμε ότι λύνονται τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από τον περιοριστικό έλεγχο κατά εργασία (π.χ. μικροεπισκευές που ο εργαζόμενος απασχολείται σε περισσότερες της μιας εργασίες κατά ημέρα).

Ο έλεγχος μετά την πλήρη αποπεράτωση των εργασιών, για εργασίες του πίνακα 3 έχει εφαρμογή, όπως στην παρ. 6, περ. α της κοινοποιούμενης διάταξης ορίζεται, για έργα που θα απογραφούν από 5/4/2002 και μετά, καθώς και για έργα που απεγράφησαν πριν και μέχρι την ημερομηνία αυτή δεν έχει γίνει εκκαθάριση του λογαριασμού εισφορών.

Κατά τα λοιπά ισχύουν οι οδηγίες της εγκ. 16/97.

2.3. Ιδιαιτερότητες τρόπου κατασκευής - Μείωση των κατ΄ ελάχιστα απαιτουμένων ημερών εργασίας

Η διάταξη του άρθρου 38 του ΚΑ ΙΚΑ, ως ίσχυε, προέβλεπε την κατ΄ εξαίρεση μείωση των κατ΄ ελάχιστα απαιτουμένων ημερών εργασίας για κτίρια εφαπτόμενα σε ήδη υπάρχοντα και για ισόγεια κτίρια κατοικιών χωρίς φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα πέραν δε τούτων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το τελευταίο εδάφιο της περ. β΄ της παρ. 1 του άρθρ. 38 δεν λαμβάνονταν υπόψη άλλες κατασκευαστικές ιδιαιτερότητες ή τοπικά κατασκευαστικά έθιμα.

Η παραπάνω διάταξη δημιούργησε σοβαρά προβλήματα, με αποτέλεσμα να υποχρεωθεί η υπηρεσία μας, σε πολλές περιπτώσεις, για λόγους χρηστής διοίκησης, να επανεξετάσει τον υπολογισμό των κατ΄ ελάχιστα απαιτουμένων ημερών εργασίας έργων του πίνακα 1 και εργασιών του πίνακα 3 και να παρεκλίνει από την ισχύουσα διάταξη, επειδή φάσεις ή μέρος φάσεων εργασιών, για τις οποίες είχε υπολογισθεί δαπάνη εργατοτεχνιτών οικοδόμων, είχαν αποδεδειγμένα εκτελεσθεί από μόνιμο εξειδικευμένο προσωπικό επιχειρήσεων.

Με την κοινοποιούμενη διάταξη προβλέπεται μείωση των κατ΄ ελάχιστα

απαιτουμένων ημερών εργασίας και για τις περιπτώσεις:

α) εργασιών κατασκευής ξύλινων πατωμάτων, βιομηχανικών δαπέδων, εργασιών τοιχοποιίας με γυψοσανίδες και μαρμάρινων εργασιών.

Οι μειούμενες ημέρες υπολογίζονται με τους προβλεπόμενους από τον πίνακα 3 συντελεστές (επιφάνεια Χ συντελεστή εργασίας) και

β) εργασιών κατασκευής μεταλλικών στεγών και ξύλινων αυτοφερομένων στεγών. Ο αριθμός των μειούμενων ήμερων εργασίας προκύπτει από το γινόμενο του πολλαπλασιασμού του συντελεστή 0,15 επί την επιφάνεια (τ.μ.) της στέγης.

Με βάση τα παραπάνω προβλεπόμενα εάν διαπιστωθεί ότι, στις προαναφερόμενες εργασίες απασχολήθηκε μόνιμο προσωπικό εστεγασμένης επιχείρησης το οποίο ασφαλίζεται στο ΙΚΑ με τις κοινές διατάξεις ή ο διατηρών συναφή με την παρεχόμενη εργασία, επιχείρηση, ο οποίος υπάγεται σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης (ΤΕΒΕ), θα μειώνεται η ελάχιστη υποχρέωση του κυρίου του έργου προς το Ίδρυμα, κατά τις ημέρες εργασίας που απαιτούνται για το τμήμα των εργασιών για τις οποίες υπόχρεος καταβολής εισφορών δεν είναι αυτός αλλά ο εργοδότης της εστεγασμένης επιχείρησης.

Η προβλεπόμενη από τη διάταξη διαπίστωση θα¹ πρέπει να αποδεικνύεται από έγγραφα στοιχεία και συγκεκριμένα:

1) Βεβαίωση της εστεγασμένης επιχείρησης με την οποία θα δηλώνει ότι ανέλαβε και εκτέλεσε την εργασία με το μόνιμο προσωπικό της, το οποίο ασφάλιζα στο Ίδρυμα με τις κοινές διατάξεις ή βεβαίωση του διατηρούντα τη σχετική με το είδος της εργασίας επιχείρηση, ότι ανέλαβε και εκτέλεσε μόνος του την εργασία, καθώς και τον φορέα ασφάλισης του (Υπόδειγμα 9, εγκ. 45/2001).

Και σας δύο περιπτώσεις θα πρέπει να αναφέρεται η χρονική περίοδος εκτέλεσης της εργασίας καθώς και το μέγεθος αυτής (π.χ. τοποθέτηση 100 τ.μ. γυψοσανίδων).

2) Αποδείξεις παροχής Υπηρεσιών, Αποδείξεις Λιανικής Πώλησης ή αντίστοιχα Τιμολόγια. Επισημαίνουμε ότι σύμφωνα με τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων της Εφορίας «όταν εκτελούνται τεχνικά έργα ή εγκαταστάσεις σε ιδιώτες εκδίδονται Αποδείξεις Λιανικής Πώλησης εάν το έργο εκτελείται με ίδια υλικά ή Αποδείξεις Παροχής Υπηρεσιών όταν το έργο εκτελείται με υλικά του κυρίου του έργου - ιδιώτη. Δεν θεωρείται παράβαση εάν εκδοθούν αντιστοίχως τιμολόγια».

Τονίζεται ότι θα πρέπει να επιδεικνύετε ιδιαίτερη προσοχή στον έλεγχο των προσκομιζομένων στοιχείων, ώστε να διασφαλίζεται η κάλυψη των οριζομένων από τη διάταξη προϋποθέσεων.

Τα παραπάνω ισχύουν, όπως ρητά προβλέπεται από την κοινοποιούμενη διάταξη, για έργα του πίνακα 1 ή εργασίες του πίνακα 3 , που απογράφονται από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης (5.4,2002) , καθώς και για έργα που απεγράφησαν πριν και μέχρι την ημερομηνία αυτή δεν έχει γίνει εκκαθάριση του λογαριασμού εισφορών.

2.4. Ιδιωτικά Τεχνικά Έργα

Για τα ιδιωτικά τεχνικά έργα από την μέχρι σήμερα ισχύουσα νομοθεσία δεν προβλεπόταν τρόπος υπολογισμού της εργατικής δαπάνης, με αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις να ζητείται η συνδρομή της Τεχνικής Δ/νσης και σε άλλες να υπολογίζονται οι κατ΄ ελάχιστα απαιτούμενες ημέρες εργασίας με τον πίνακα 3 παρόλο που αυτός ισχύει μόνο για οικοδομικά έργα.

Για την επίλυση των παραπάνω προβλημάτων και την ενιαία αντιμετώπιση από όλες τις μονάδες, προστέθηκε παράγραφος 2 στην διάταξη του άρθρου 38 του ΚΑ ΙΚΑ.

Με την κοινοποιούμενη διάταξη ορίζεται ότι η εργατική δαπάνη ιδιωτικών τεχνικών έργων, επί της οποίας υπολογίζονται οι καταβλητέες εισφορές, καθορίζεται με απόφαση Δ/ντού του αρμοδίου Υποκ/τος ΙΚΑ, μετά . από έκθεση Τριμελούς Επιτροπής Τεχνικών της Δ/νσης Τεχνικής και Στέγασης. Η έκθεση αυτή συντάσσεται με βάση τον αναλυτικό προϋπολογισμό των έργων, ο οποίος υποβάλλεται από τους εργοδότες υπό μορφή ποσοτήτων εργασιών ή υπό μορφή ποσών δαπανών.

Ο προκαθορισμός αυτός της εργατικής δαπάνης είναι ενδεικτικός και κατά την εκκαθάριση του έργου συνεκτιμάται με τα στοιχεία απασχόλησης (ΑΠΔ, καταγγελίες, επιτόπιους ελέγχους, κλπ), ώστε να προσδιορισθεί η εργατική δαπάνη που πράγματι αναλώθηκε και επί της οποίας υπάρχει αξίωση καταβολής εισφορών.

Από τα παραπάνω εξυπακούεται ότι απαιτείται η διενέργεια συχνών επιτόπιων ελέγχων στα εν λόγω έργα, ώστε να καθίσταται εφικτός ο προσδιορισμός της πράγματι αναλωθείσας εργατικής δαπάνης κατά την εκκαθάριση αυτών.

Τα παραπάνω ισχύουν, όπως ρητά προβλέπεται από την κοινοποιούμενη διάταξη, για ιδιωτικά τεχνικά έργα, πού απογράφονται από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης (5.4.2002), καθώς και για έργα που απεγράφησαν πριν και μέχρι την ημερομηνία αυτή δεν έχει γίνει εκκαθάριση του λογαριασμού εισφορών.

Επισημαίνουμε ότι στις περίπτωσης που από συμβατική υποχρέωση του κυρίου του έργου και του εργολάβου ζητείται βεβαίωση ασφ/κής ενημερότητας, για τα εν λόγω έργα, παρόλο που δεν προβλέπεται η χορήγηση της από διάταξη νόμου, θα χορηγείται χειρόγραφη λαμβάνοντας υπόψη τα προκύπτοντα από την πινακίδα του έργου στοιχεία.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Επειδή στο έντυπο ΑΙΤΗΣΗ - ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ, το οποίο είχε σχεδιασθεί πριν τη ρύθμιση του άρθρου 38 δεν είχαν προβλεφθεί ειδικά πεδία για προϋπολογισμό και συντελεστή εργατικής δαπάνης ιδιωτικών τεχνικών έργων, θα πρέπει μέχρι την επανατύπωση νέων εντύπων να συμπληρώνετε πεδία ως το συν/νο υπόδειγμα.

Το πεδίο ΣΕΔ θα συμπληρώνεται μετά τον καθορισμό Συντελεστή και θα αποστέλλεται στο κέντρο συμπληρώνοντας το έντυπο ΔΗΛΩΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ.

Εφόσον το έργο εκτελείται εργολαβικά για τη συμπλήρωση των πινάκων του εντύπου ΑΙΤΗΣΗ - ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ θα ακολουθούνται οι οδηγίες συμπλήρωσης που δόθηκαν με την αριθμ. 4/2002 εγκ. διατ. για ιδιωτικά με αντιπαροχή έργα.

3. ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ

Με την κοινοποιούμενη διάταξη:

• τροποποιούνται οι συντελεστές υπολογισμού εργατικής δαπάνης

• προστίθενται νέες εργασίες με αντίστοιχους συντελεστές

• προστίθενται νέοι πίνακες συντελεστών εργατικής δαπάνης και συγκεκριμένα οι 4Α, 5A, 6Α, 6Β, 7Α, 9Α, 9Β και 9Γ.

Με τους πίνακες:

- 5Α και 6Β, προσδιορίζονται συντελεστές εργατικής δαπάνης για εργασίες που καταρχήν θεωρούνται ως εκτελούμενες από μόνιμο προσωπικό εστεγασμένων επιχειρήσεων αλλά κατά την διάρκεια εκτέλεσης τους ή κατά την εκκαθάριση του έργου αποδεικνύεται (με επιτόπιους ελέγχους, καταγγελίες κλπ.) ότι εκτελούνται από εργατοτεχνίτες οικοδόμους.

Στην περίπτωση αυτή θα αναζητούνται ασφαλιστικές εισφορές για τους συγκεκριμένους εργατοτεχνίτες οικοδόμους, πέραν των καθοριζομένων με βάση τον Συντελεστή Εργατικής Δαπάνης του Έργου.

- 4Α και 6Α, προσδιορίζονται συντελεστές εργατικής δαπάνης για εργασίες που καταρχήν θεωρούνται ως εκτελούμενες από εργατοτεχνίτες οικοδόμους αλλά αποδεικνύεται με έγγραφα στοιχεία που προσκομίζει ο ανάδοχος (ως αναφέρονται στην παρ. 2.3, περ. 1 και 2) ότι εκτελούνται από μόνιμο προσωπικό εστεγασμένης επιχείρησης.

Τονίζουμε ότι ο αρχικός καθορισμός Συντελεστή Εργατικής Δαπάνης θα διενεργείται τόσο από την Τεχνική Διεύθυνση όσο και από τις Υπηρεσίες των Υποκαταστημάτων με βάση τις εργασίες του αναλυτικού προϋπολογισμού των έργων.

Μόνο στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται ότι εργασίες των πινάκων 4Α και 6Α εκτελέσθηκαν από μόνιμο προσωπικό εστεγασμένων επιχειρήσεων θα προβαίνουν οι υπηρεσίες σε επανακαθορισμό του Συντελεστή Εργατικής Δαπάνης μετά την προσκόμιση εγγράφων στοιχείων και την υποβολή αιτήματος από τον ανάδοχο,

- 9^Α, 9Β και 9Γ προσδιορίζονται συντελεστές οικοδομικών και μη οικοδομικών εργασιών έργων της ΔΕΗ, ΟΤΕ και ΟΣΕ αντίστοιχα και

• Με τον πίνακα 7 Α προσδιορίζονται συντελεστές εργατικής δαπάνης εργασιών υδραυλικών έργων μη θεωρουμένων οικοδομικών.

Τα παραπάνω ισχύουν, όπως ρητά προβλέπεται από την κοινοποιούμενη διάταξη για Δημόσια Έργα που απογράφονται μετά την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης (5.4.2002) καθώς και για έργα που απεγράφησαν πριν και η συμπληρωματική σύμβαση, ο ανακεφαλαιωτικός -συγκριτικός πίνακας ή ο τελικός λογαριασμός υποβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος της απόφασης.