ΘΕΜΑ:

Ο σύλλογος σας με αναφορά του προς την υπηρεσία μας διαμαρτύρεται γιατί το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ) αρνείται να του αποδώσει ποσό 1.500.000 δραχμών, το οποίο κατέθεσε υπέρ αυτού, ως χορηγία, η εταιρεία ΔΕΠΑ Α. Ε, σε αναγνώριση της προσφοράς του σε θέματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και επιστημονικής δραστηριότητας, με την αιτιολογία ότι δεν έχει υποβληθεί από την υπόψη εταιρεία δήλωση φόρου δωρεάς και δεν προσκομίζεται στο Ταμείο το πιστοποιητικό του άρθρου 105 Ν.Δ. 118/73, το οποίο εκδίδεται από την αρμόδια Δ.Ο.Υ υποβολής της δήλωσης, όταν το ποσό που πρέπει να αποδοθεί υπερβαίνει τις 150.000 δραχμές.

Ο σύλλογος ωστόσο θεωρεί ότι δεν πρόκειται για δωρεά, αλλά για χορηγία από επιχείρηση, η οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί αποκλειστικά και μόνο στα πλαίσια της φορολογίας εισοδήματος, ως εκπεστέα δαπάνη του άρθρου 31 Ν. 2238/94. Δεδομένου ότι η χορηγός εταιρεία απέδωσε το κατά νόμο ποσοστό (20% του ποσού), πέραν της καταβολής του 20% δεν οφείλεται άλλος φόρος, κατά την άποψη σας, ούτε υπάρχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης φόρου δωρεάς.

Σχετικά με τα ανωτέρω, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Α. Ως προς τη Φορολογία Κεφαλαίου.

1. Κατά τη φορολογική νομοθεσία (Ν.Δ. 118/73) κάθε μεταβίβαση περιουσίας "αιτία δωρεάς" φορολογείται, υπόχρεος σε φόρο είναι ο δικαιούχος της κτήσης (δωρεοδόχος) και το ύφος του φόρου είναι συνάρτηση της αξίας της περιουσίας και της συγγενικής σχέσης του δικαιοδόχου προς το δικαιοπάροχο.

Ειδικότερα, κατά το άρθρο 34 Ν.Δ. 118/73, δωρεά για την επιβολή του φόρου είναι αυτή που καταρτίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα, αλλά και κάθε παροχή, παραχώρηση ή μεταβίβαση οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου, χωρίς αντάλλαγμα, έστω και αν γι΄ αυτή δεν συντάχθηκε έγγραφο (άτυπη δωρεά ή δωρεά από "ελευθεριότητα").

Κατ΄ εξαίρεση των ανωτέρω (άρθρ. 43 ίδιου Ν.Δ.), μεταβιβάσεις περιουσιών αιτία δωρεάς απαλλάσσονται του οικείου φόρου , εάν οι δικαιούχοι είναι, εκτός των άλλων, νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που νόμιμα έχουν συσταθεί ή θα συσταθούν στην Ελλάδα, εφόσον αποδεδειγμένα επιδιώκονται από αυτά σκοποί εθνωφελείς ή σε ευρύτερο κύκλο φιλανθρωπικοί ή εκπαιδευτικοί ή καλλιτεχνικοί ή κοινωφελείς κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 1 Α.Ν. 2039/39.

Ο νόμος επίσης (άρθρ. 85 ίδιου ως άνω Ν.Δ.) θεσπίζει υποχρέωση για υποβολή φορολογικής δήλωσης (καταρχήν και από τα δύο μέρη και σε κάθε περίπτωση από τον δωρεοδόχο) και ορίζει ως μόνη εξαίρεση από τον κανόνα αυτό ότι το Δημόσιο, οι δήμοι, οι κοινότητες, οι ιεροί ναοί, οι ιερές μονές, το ιερό κοινό του Πανάγιου Τάφου, η ιερή μονή του όρους Σινά και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, εφόσον τυγχάνουν δικαιούχοι αιτία δωρεάς κτήσης περιουσίας, απαλλάσσονται από την υποχρέωση για υποβολή δήλωσης.

Περαιτέρω, κατά το άρθρο 105 Ν.Δ. 118/73, ο οικονομικός έφορος υποχρεούται, με αίτηση του υπόχρεου σε φόρο, να χορηγήσει σ΄ αυτόν πιστοποιητικό από το οποίο να προκύπτει η υποβολή της φορολογικής δήλωσης, ως και η εκπλήρωση εν όλω ή εν μέρει των υποχρεώσεων του ή η απαλλαγή του από αυτές για τους λόγους που προβλέπονται στο νόμο κλπ.

Τέλος, το άρθρο 107 του Ν.Δ. 118/73 θεσπίζει απαγόρευση στα φυσικά ή νομικά γενικώς πρόσωπα να αποδώσουν κινητά κληρονομιαία κλπ. στοιχεία ή να εξοφλήσουν χρέη που αποτελούν στοιχείο κληρονομιάς ή δωρεάς κλπ. πριν τους προσκομισθεί το πιστοποιητικό του άρθρου 105, με εξαίρεση την απόδοση χρηματικών ποσών μέχρι 150.000 δραχμών κατά δικαιούχο, οπότε δεν απαιτείται η προσαγωγή του υπόψη πιστοποιητικού.

2. Σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν και κατά τους ορισμούς του άρθρου 34 Ν.Δ. 118/73, η χορηγία χρηματικού ποσού από την εταιρεία ΔΕΠΑ Α.Ε προς το σύλλογο σας αποτελεί δωρεά, η οποία ωστόσο μπορεί να απαλλαγεί από τον οικείο φόρο, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 43 Ν.Δ. 118/73. Η ύπαρξη ή όχι των προϋποθέσεων αυτών ωστόσο, τη συνδρομή των οποίων ο νόμος απαιτεί ρητά ενόψει της απαλλαγής ενός νομικού προσώπου, είναι ζήτημα πραγματικό και ερευνάται από τη φορολογική αρχή σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση χωριστά.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, υφίσταται καταρχήν υποχρέωση υποβολής δήλωσης φόρου δωρεάς στην αρμόδια Δ.Ο.Υ, που είναι αυτή της έδρας της δωρήτριας εταιρείας (αρθρ. 87 Ν.Δ. 118/73), η οποία θα κρίνει εάν υπάρχει λόγος απαλλαγής του Πανελλήνιου Συλλόγου Χημικών Μηχανικών από τον φόρο δωρεάς, κατά το άρθρ. 43 Ν.Δ. 118/73, σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν. Σε κάθε περίπτωση, είτε δηλαδή οφείλεται φόρος είτε όχι, η Δ.Ο.Υ θα εκδόσει το πιστοποιητικό του άρθρ. 105 Ν.Δ. 118/73 -με αντίστοιχο περιεχόμενο- το οποίο θα πρέπει να προσκομιστεί στο ΤΠΔ, προκειμένου να αναληφθεί το ποσό της χορηγίας. Αν κριθεί ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις απαλλαγής και οφείλεται φόρος, αυτός θα πρέπει να καταβληθεί, προκειμένου να χορηγηθεί το πιστοποιητικό.

Β. Ως προς τη Φορολογία εισοδήματος

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. δ΄ της παρ.1 του άρθρου 8 και της υποπερίπτωσης γγ΄ της περίπτωσης α΄ της παρ. 1 του άρθρου 31 του Ν. 2238/1994, από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου ή τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων εκπίπτουν μεταξύ άλλων και τα χρηματικά ποσά που καταβάλλουν λόγω δωρεάς προς τα κοινωφελή ιδρύματα, τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σωματεία που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και χορηγούν υποτροφίες, τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, καθώς και στα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα έχουν συσταθεί ή συνιστώνται και τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς.

2. Για τον χαρακτηρισμό ενός νομικού προσώπου ως κοινωφελούς πρέπει να συντρέχουν αθροιστικά οι εξής προϋποθέσεις:

α) το νομικό πρόσωπο να επιδιώκει αποκλειστικά κοινωφελής σκοπό και

β) να πραγματοποιηθεί αποδεδειγμένα το σκοπό αυτό.

Ο σκοπός του δηλαδή δεν θα πρέπει να διαπιστώνεται μόνο από το καταστατικό του, αλλά πρέπει να εξετάζεται αν αυτός πραγματοποιείται. Δεν αρκεί δηλαδή απλώς και μόνο αναφορά του σκοπού στο καταστατικό, αλλά και στην πράξη με συγκεκριμένες ενέργειες του νομικού προσώπου ο σκοπός αυτός πρέπει να πραγματοποιείται.

Κοινωφελής δε σκοπός είναι ο επωφελήςστο κοινό, ολικά ή μερικά (Ν. 1632/ΠΟΛ. 117/83, Ε1290/ΠΟΛ 19/1985 διαταγές μας).

3. Η Νομική Διεύθυνση του Υπουργείου Οικονομικών με την αριθ. 518/1983 γνωμοδότηση της που έχει γίνει αποδεκτή από τον Υπουργό Οικονομικών, γνωμοδότησε ότι κοινωφελή σκοπό δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι επιδιώκει το σωματείο που αναπτύσσει κατά το καταστατικό του δραστηριότητα από την οποία ωφελούνται μόνο τα μέλη του, γιατί έτσι δεν ωφελείται από αυτή το κοινό (ΣτΕ 2186/1981).

4. Από τον τίτλο του Σωματείου σας προκύπτει ότι, από την δραστηριότητα του σωματείου σας ωφελούνται μόνο τα μέλη σας (Χημικοί Μηχανικοί) και όχι το κοινωνικό σύνολο και κατά συνέπεια, αυτό δεν επιδιώκει κοινωφελείς σκοπούς.

Επίσης, η επαγγελματική εκπαίδευση που προσφέρει στα μέλη του το σωματείο σας, δεν μπορεί να το χαρακτηρίσει ως μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σωματείο, που παρέχει υπηρεσίες εκπαίδευσης, αφού δεν διατηρεί εκπαιδευτήριο σύμφωνα με όσα έχουν γίνει δεκτά από τη Διοίκηση ( 1012580/142/ΠΟΛ 1044/14-2-1989 ερμηνευτική εγκύκλιο του Ν. 1828/1989).

5. Από όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω προκύπτει ότι τα φυσικά και νομικά πρόσωπα δεν μπορούν να εκπέσουν από τα εισοδήματα ή τα ακαθάριστα έσοδα τους τα χρηματικά ποσά που καταβάλλουν με τη μορφή δωρεάς προς το σωματείο σας.